Mùa lá rụng trong vườn của Ma Văn Kháng được biết đến là một trong những trang văn hết sức nhẹ nhàng, ẩn chứa nhiều điều mới mẻ, trăn trở của nhà văn cùng thời cuộc. Với bối cảnh những biến động trong xã hội, những truyền thống cũ,… đã khiến cuốn sách có thêm chiều sâu. 

Đôi nét về tác giả “ mùa lá rụng trong vườn”

Tác giả Ma Văn Kháng sinh ra tại Hà Nội, giảng dạy môn văn tại 1 trường cấp 3 tại Lào Cai. Ông sống, tiếp xúc với cuộc sống của những người vùng núi, và sở hữu những tác phẩm hay, nổi tiếng về Hà Nội. 

Những tác phẩm nổi tiếng của ông phải kể đến đó là: Mùa lá rụng trong vườn, mưa mùa hạ,…

Đôi nét về tác phẩm 

Mùa lá rụng trong vườn là tác phẩm lấy bối cảnh của Hà Nội những năm chiến tranh. Đây là tác phẩm với chuyện kể về gia đình, về 1 nhân viên bưu điện cũ đã nghỉ hưu về thăm lại thủ đô với 5 người con trai. 

Những nhân vật xuất hiện với những nét riêng: là anh cả Tường hi sinh nơi chiến trường, là vợ anh cả chị Hoài, tái giá nhưng vẫn viết thư thăm hỏi gia đình thường xuyên. Người anh hai Đông trung tá đã xuất ngũ, có phần lười biếng và xuề xoà. Người con thứ 3 của ông Bằng là anh Luận – nhà báo giữ trong mình những trăn trở, suy nghĩ về cuộc đời. 

Mỗi người có những tính cách riêng. Người con thứ 4 ngỗ ngược, từng bị đuổi khỏi quân đội. Con út, chú cần, chuẩn bị về nước sau thời gian đi học ở Liên Xô. 

Mỗi người đều có 1 hoàn cảnh riêng, mỗi người đều gặp những cảnh ngộ riêng của mình. Nhưng sau cùng, ngày trở về sau Tết đoàn viên khiến gia đình sum vầy thì mọi nhọc nhằn, mệt mỏi ngoài kia cũng bay biến mất. 

Giá trị hiện thực hết đỗi ý nghĩa 

Mùa lá rụng trong vườn bắt đầu là không khí của những ngày giáp tết tại nhà ông Bằng. Đó là không gian, hình ảnh, là những khung cảnh đầy ắp yêu thương, cầu kỳ, tỉ mỉ của những người thân thương. 

Là hình ảnh chị Lý khéo léo, chu đáo, chuẩn mực và giỏi giang. “Chưa ở đâu Lý hiện lên đẹp toàn vẹn như ở công việc này. Chị thực hiện cái thiên chức cao quý của mình với một sự say mê vô cùng, tận tuỵ vô cùng. Không một dấu vết của sự cẩu thả, tắc trách. Không một chi tiết tuỳ tiện, được chăng hay chớ. Tất cả đều phải đạt tới đỉnh điểm của yêu cầu”.

Thế nhưng sau 1 cái Tết, người phụ nữ đảm đang lại trở nên đanh đá, chua ngoa và hằn học. Khi chị lấy phải 1 người chồng lôi thôi, lại càng đau lòng hơn khi ông bằng qua đời và chỉ để lại sổ tiết kiệm cho người con dâu thứ. 

Điểm nhấn trong câu chuyện này chính là chuyển biến tâm lý của các nhân vật. Tác giả mô tả sâu sắc và tinh tế. Tất cả cho thấy hiện thực ai cũng cảm nhận được. Đó là lúc những giá trị truyền thống chuyển dần và bị hoà lẫn với những sân si, thiệt hơn của cuộc sống. 

Những mâu thuẫn xuất phát từ trong chính anh em một nhà. Những nề nếp đã xây dựng, khi đụng đến quyền  lợi của nhau, tranh chấp vẫn diễn ra. Những tính xấu của mỗi người vẫn tồn tại và mong chờ thời cơ để nảy nở. 

Tác giả tin vào giá trị tinh thần bất biến của tình người và truyền thống gia đình. Đó là sự quay đầu của các nhân vật sau thời gian rơi vào hư ảo. 

Nghệ thuật xây dựng nhân vật đặc sắc

Bối cảnh trong gia đình 5 người của ông Bằng chính là minh hoạ thu nhỏ cho xã hội lúc bấy giờ. Mỗi người đều có nghề nghiệp riêng, tính cách riêng và quan điểm riêng. 

Với cả đời trăn trở, lo toan cho gia đình, ông luôn trông về cội nguồn văn hoá. Cách xây dựng hình ảnh nhân vật khắc hoạ cả chân dung, tính cách và suy nghĩ. Điều đặc biệt đó là tác giả lấy biến động của khu vườn, tượng trưng cho những biến động trong tâm hồn của các nhân vật. Bốn mùa lá trong vườn cũng chính là xã hội với những biến động trong tình cảm và vật chất. 

Những giá trị của ngôn từ giàu cảm xúc

Đây là một trong những tác phẩm tiêu biểu của phong cách Ma Văn Kháng. Với những ngôn từ phong phú, với chất liệu giản dị thổi hồn vào từng câu từ. Tác phẩm có giá trị sâu sắc, tác động đến tâm trạng, suy nghĩ của người đọc. Giúp người ta hiểu sâu sắc hơn về những điều tác giả muốn gửi gắm. 

Mỗi câu văn độc đáo, với lối diễn đạt nhẹ nhàng nhưng cực kỳ sâu lắng. Ma Văn Kháng thực phải là người có óc quan sát tinh đời và thành thạo nghề mới có thể sử dụng và làm chủ ngôn từ tinh tế được như vậy. 

Xem thêm: Review sách dám bị ghét

Mùa lá rụng trong vườn được biết là một trong những tiểu thuyết đáng đọc vô cùng. Đọc và cảm nhận sâu sắc, cái chúng ta hình dung không chỉ là một câu chuyện mà còn là cái nhìn về thời đại.